2013 Koncerty, spektakle w 150.rocznicę Powstania Styczniowego - /Robert Grudzień organizacja/

Rok 2013

Obowiązek wobec pamięci

Wydarzenia artystyczne w 150. rocznicę Powstania Styczniowego

Koncerty, spektakle, warsztaty dla młodzieży, promocje książek upamiętnią 150. tą rocznicę Powstania Styczniowego na festiwalach organizowanych przez Roberta Grudnia. W całej Polsce planowanych jest około stu imprez. Wystąpią znani artyści scen polskich i zagranicznych, jak Małgorzata Walewska, Jerzy Zelnik, Olgierd Łukaszewicz.

Jak podkreśla Robert Grudzień, dyrektor Fundacji im. Mikołaja z Radomia i prestiżowych festiwali muzycznych odbywających się w całym kraju, projekt związany z powstaniem styczniowym to nie tylko praca, wypełnienie patriotycznego obowiązku, ale też hołd wobec rodzinnej tradycji.

- Moi dziadkowie pochodzą z Niedabyla, wsi gdzie urodził się płk Dionizy Czachowski, największy bohater powstania styczniowego w regionie sandomierskim i jeden z najzdolniejszych dowódców. Czachowscy byli spokrewnieni z Chopinami. Od dziecka słyszałem opowieści jak mały Fryderyk z matką przyjeżdżał do Niedabyla. Opowiadała o tym moja mama, ojciec, dziadkowie, sąsiedzi. Dionizy Czachowski był w tych opowieściach wzorem patrioty, drogowskazem na przyszłość, Fryderyk Chopin powodem do dumy, że nasi pradziadowie spotykali kogoś kim nieprzerwanie przez 200 lat zachwyca się świat wyjaśnia Robert Grudzień.

Koncerty i spotkania związane ze 150. rocznicą Powstania Styczniowego ukażą tamte wydarzenia z perspektywy historii, muzyki i sztuk plastycznych. Adresowane są zarówno do melomanów, pasjonatów historii jak i młodzieży. Rozpoczną się koncertem właśnie w Niedabylu, dawnym majątku dzierżawionym przez Czachowskich. Przez kolejne miesiące w Stromcu, Dobieszynie, Garbatce Letnisko, Radzanowie, Radomiu, Lipsku, Siennie, Solcu nad Wisłą, Jędrzejowie, Zwoleniu, Janowcu, Lublinie, Starachowicach, Stalowej Woli, Tarnobrzegu, Warszawie, Zelowie, Trzebnicy, Wolborzu a także miejscowościach wytyczających powstańczy szlak bojowy będą się odbywały imprezy honorujące pamięć o tamtych wydarzeniach. Zakończą się w listopadzie koncertem w Bukównie, gdzie został pochowany Dionizy Czachowski, który zginął 6 listopada 1863 r. w bitwie pod Jaworem Soleckim. W koncertach muzycznych oraz spektaklach łączących słowo i muzykę wystąpią znani aktorzy jak: Anna Romantowska, Anna Seniuk, Grażyna Barszczewska, Zbigniew Zamachowski, Krzysztof Globisz, Jerzy Zelnik, Olgierd Łukaszewicz oraz gwiazd scen muzycznych jak: Małgorzata Walewska czy Wiesław Ochman.

W programie tego projektu znajdą się m. in. takie imprezy jak:

- Koncert edukacyjny "Szlakiem płk. Dionizego Czachowskiego i Fryderyka Chopina. Rodzina, Tradycja, Niepodległość,

- Koncert poetycki " Był taki rok - rok 63-ci" w wykonaniu wybitnych polskich aktorów, koncert muzyczny "Każdemu marzy się wolność" w wykonaniu solistów, zespołów, orkiestr i chórów,

- warsztaty dla uczniów "Naszyjnik z Orłem Białym" - biżuteria okresu żałoby narodowej i Powstania Styczniowego,

- promocje książek: Czachowscy, Krzyżanowscy, Chopinowie. Legendy i fakty historyczne,
Bogusław Szwedo "Słownik Powstańców Styczniowych odznaczonych Orderem Virtuti Militari".

Wszystkie te koncerty i spotkania będą się odbywały w salach koncertowych, kościołach, Domach Kultury, muzeach i szkołach.

Powstanie Styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 roku. Było najbardziej krwawym i najdłużej trwającym z polskich zrywów narodowowyzwoleńczych. Podczas prawie dwóch lat stoczono ponad 1000 bitew i potyczek, w których wzięło udział ponad 150 tys. powstańców. Polacy nie posiadali w tym czasie regularnej armii, dlatego zryw z 1863 roku miał charakter wojny partyzanckiej. Walki trwały na terenie całego zaboru rosyjskiego, czyli Polski centralnej, Litwy i zachodniej Ukrainy. Gdyby wywalczono wówczas niepodległość, taki kształt miałoby wolne państwo co potwierdzał herb powstańczy, łączący na jednej tarczy polskiego Orła Białego, litewską Pogoń i ukraińskiego Archanioła. Mimo militarnej klęski, powstanie stało się początkiem polskiego społeczeństwa obywatelskiego. Wzięli w nim udział przedstawiciele wszystkich stanów, Rząd Narodowy wprowadzał reformę rolną, polegającą na zniesieniu pańszczyzny. Powstanie Styczniowe miało szczególne znaczenie dla walki o niepodległość w latach 1918 1920. Docenił to Józef Piłsudski nadając weteranom powstania uprawnienia kombatanckie i otaczając ich szczególną opieką państwa. Podczas Powstania Styczniowego stworzono także wojskowe i cywilne podziemne struktury państwowe, które mogły być wzorem dla konspiracji z czasów II wojny światowej. W sierpniu 2012 roku Senat ogłosił rok 2013 Rokiem Powstania Styczniowego. Pół roku później Sejm apelował do wszystkich organizacji i instytucji o godne uczczenie tej rocznicy.

Międzynarodowe festiwale i koncerty, organizowane przez Fundację im. Mikołaja z Radomia i jej dyrektora Roberta Grudnia należą do ścisłego grona najbardziej prestiżowych imprez kulturalnych w Polsce. Cieszą się 25. letnią tradycją i są znane w Europie. W festiwalach u od wielu lat udział biorą najwybitniejsi artyści z całego świata, współpracujący od wielu lat z Fundacją im. Mikołaja z Radomia, m.in.: Krzysztof Penderecki, Jerzy Maksymiuk, Teresa Żylis-Gara, Wiesław Ochman /wystawy i recitale/, Małgorzata Walewska, Alicja Węgorzewska, Konstanty Andrzej Kulka, Anna Seniuk, Jerzy Zelnik, Grażyna Barszczewska oraz wiele sławnych zespołów, solistów, orkiestr i chórów.

W przeszłości z fundacją współpracowali także prof. Henryk Mikołaj Górecki, Krzysztof Kolberger, prof. Stefan Stuligrosz i Chór Poznańskie Słowiki.

tekst. Kamila Wrzesińska www.grudzien.pl